آینده پژوهی

 

 

• تعاریف و مفاهیم

آینده پژوهی که Futurology نیز نامیده می​شود مطالعه آینده​های ترجیحی، باورکردنی و محتمل و جهان​بینی​ها و افسانه​هایی است که زمینه آنهاست. بحثی وجود دارد که آیا این رشته یک هنر است یا یک علم. به طور کلی، می​تواند به عنوان یک شاخه از علوم اجتماعی و به موازات رشته تاریخ درنظر گرفته شود. به همین صورت که تاریخ گذشته را مطالعه می​نماید، آینده پژوهی آینده را درنظر می​گیرد. آینده پژوهی به دنبال درک هرآن چیزی است که احتمالاً ادامه پیدا می​کند و هر آن چیزی که می​تواند به طور موجه (حق به جانب) تغییر کند. بنابراین، بخشی از این رشته به دنبال درکی سیستماتیک و الگو محور از گذشته و حال است و احتمال وقایع و روندهای آینده را تخمین می​زنند. برخلاف علوم فیزیکی که یک سیستم مشخص​تر و محدودتر مورد مطالعه قرار می​گیرد، آینده پژوهی سیستم​های بزرگ​تر و پیچیده​تر جهان را درنظر می​گیرد.

آینده پژوهی یک حوزه میان رشته​ای است که تغییرات دیروز و فردا را مطالعه می​کند و نظرات و استراتژی​هایی حرفه​ای و غیرحرفه​ای با توجه به آینده جمع​آوری و تجزیه و تحلیل می​نماید. شامل تحلیل منابع، الگوها و علل تغییر و ثبات در تلاش برای توسعه دوراندیشی​ها و ترسیم آینده​های محتمل می​باشد. این حوزه در سراسر دنیا به مطالعات آینده، دوراندیشی استراتژیک، پیشرو (مربوط به آینده)، تفکر آینده، آینده​سازی، آینده پژوهی و آینده گرایی اشاره دارد. آینده پژوهی و دوراندیشی استراتژیک حوزه​هایی دانشگاهی هستند که اکثراً در دنیای انگلیسی زبان مورد استفاده قرار می​گیرند.

معمولاً سه عامل آینده پژوهی را از تحقیقات سایر رشته​ها متمایز می​کند (اگرچه همه این رشته با درجات متفاوتی با هم همپوشانی دارند): ۱) آینده پژوهی اغلب نه تنها آینده​های محتمل بلکه آینده​های باورکردنی، ترجیحی و wild card (روشى که به یک سیستم عامل امکان مى دهد تا روى چندین فایل با نامهاى مرتبط عملکرد مفیدى داشته باشد) را نیز بررسی می​نماید. ۲) آینده پژوهی معمولاً تلاش دارد تا دیدی همه جانبه یا سیستماتیک بدست آورد که بر بینشی از یک طیف رشته​های متفاوت مبتنی است. ۳) آینده پژوهی مفروضاتی که پشت دیدگاه​های غالب و متضاد آینده وجود دارد را باز می​کند.

ادامه مطلب