ارﺟﺎع دﻫﯽ:

ﭘﺪﯾﺪ آورﻧﺪه ﻫﺮ اﺛﺮ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺧﻮد را ﺑﺮ دو ﺳﺘﻮن اﺳﺘﻮار ﻣﯽ دارد؛ ﯾﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﺎ و ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺳﺨﻦ   ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﯾﺎ از ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎ و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮان ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮد. اﺧﻼق ﻋﻠﻤﯽ ﺣﮑﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻼم و ﻧﻮﺷﺘﺎر دﯾﮕﺮان ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺻﻞ ﻣﻨﺒﻊ را ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و اﮔﺮ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻮد ﺑﻪ آن ﻣﺮاﺟﻌﻪ و آن را ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪ. ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﺷﺘﮥ ﺗﺨﺼﺼﯽ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، ﺳﻠﯿﻘﻪ ﻧﺎﺷﺮان و ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن، و ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﯾﮏ اﺛﺮ ﺧﺎص ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ. ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻧﻈﺎم اﺳﺘﻨﺎد، ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻫﺪاﯾﺖ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ اراﺋﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﻧﺪ، ﺧﻮاه اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪه ﯾﺎ ﻧﺸﺪه، و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭼﺎﭘﯽ ﯾﺎ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻫﺎي ادواري، اﻧﺘﺨﺎب ﺑﯿﻦ ﻧﻈﺎم ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺎد از ﺳﻮي ﺧﻮد آن ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻫﺎي ادواري ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ از دﺳﺘﻮرﻋﻤﻠﻬﺎي ﺧﺎص ﻫﺮ ﻧﺸﺮﯾﻪ ﭘﯿﺮوي ﮐﻨﻨﺪ. روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮاي ارﺟﺎع دﻫﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه  ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ.

ﻧﻈﺎم اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ:  در ﻧﻈﺎم اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ، ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻣﺘﻦ، ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﭘﺮاﻧﺘﺰ و ﺑﺎ ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه، ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر اﺛﺮ، و در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺷﻤﺎرة ﺻﻔﺤﻪ اي ﮐﻪ ﺑﻪ آن اﺳﺘﻨﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ، اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه در ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺘﻦ اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد، دﯾﮕﺮ ذﮐﺮ آن در ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﺿﺮورﺗﯽ ﻧﺪارد. ﺟﺰﺋﯿﺎت ﮐﺎﻣﻞ اﯾﻦ آﺛﺎر در ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﺑﺎ ﻋﻨﻮانِ ” ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ” و در ﭘﺎﯾﺎن اﺛﺮ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. در اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ، ﺳﺎل اﻧﺘﺸﺎر اﺛﺮ، ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻧﺎم ﭘﺪﯾﺪ آورﻧﺪه ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺳﭙﺲ ﻋﻨﻮان اﺛﺮ و وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺸﺮ ذﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. اﯾﻦ ﻧﻈﺎم ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺟﺎﯾﯽ ﮐﺎرﮔﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ  ﺑﻪ ﺷﯿﻮة اﺳﺘﻨﺎدي ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﻪ آﺛﺎر ﺑﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه، ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ دﺳﺘﻨﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ، ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﺷﻮاري ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺧﻮد ﻣﺘﻦ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد.

ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺎد

1- ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﯾﺎ ﻧﺸﺪه؛

2- ﺷﮑﻞ ﭼﺎﭘﯽ ﯾﺎ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ؛

3- ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻫﺎي ادواري ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ادواري؛

ﻧﻈﺎم اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ

  • در ﻣﺘﻦ اﺛﺮ : در ﭘﺮاﻧﺘﺰ(ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه. ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر اﺛﺮ. ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ)
  • در ﭘﺎﯾﺎن اﺛﺮ : ﻧﺎم ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه. ﺳﺎل اﻧﺘﺸﺎر. ﻋﻨﻮان اﺛﺮ. وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺸﺮ

ﻧﻈﺎم اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺮاي آﺛﺎر ﺑﺎ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺸﺨﺺ و روﺷﻦ اﺳﺖ، ﺑﺮاي آﺛﺎر ﺑﯽﻧﻮﯾﺴﻨﺪه، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﻈﺎم اﺳﺘﻨﺎد ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ در ﺧﻮد ﻣﺘﻦ اﺷﺎره ﻣﯽﺷﻮد.

در ﻧﻈﺎم ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ وﺟﻮ دراد ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ روش ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ ، APA و MLA اﺳﺖ ﮐﻪ در زﯾﺮ روش ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد.

  • ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ “ﺷﯿﻮهﻧﺎﻣﮥ ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ” ﯾﺎ ﺷﯿﻮهﻧﺎﻣﮥ ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ را داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﺮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺷﯿﻮهﻧﺎﻣﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺣﻮزة ادﺑﯿﺎت، ﺗﺎرﯾﺦ و ﻫﻨﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود. اﯾﻦ ﺷﯿﻮة اﺳﺘﻨﺎد را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮونﻣﺘﻨﯽ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت درونﻣﺘﻨﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺖ.

اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﯿﻮهﻧﺎﻣﮥ ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ، اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮونﻣﺘﻨﯽ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﯿﻢ، اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺎد، در ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد. اﯾﻦ ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ ﮐﻪ ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎي ارﺟﺎﻋﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ، ﮔﺎه در اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﯾﺎ در اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﻓﺼﻞ، و ﮔﺎه در اﻧﺘﻬﺎي اﺛﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. وﻗﺘﯽ ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎي ارﺟﺎﻋﯽ در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد، ﺑﻪ آنﻫﺎ ﭘﺎﻧﻮﯾﺲ ﯾﺎ ﭘﺎﻧﻮﺷﺖ، و وﻗﺘﯽ در اﻧﺘﻬﺎي ﻓﺼﻞ ﯾﺎ ﭘﺎﯾﺎن اﺛﺮ ﻣﯽآﯾﻨﺪ، ﺑﻪ آنﻫﺎ ﭘﯽﻧﻮﯾﺲ ﯾﺎ ﭘﯽﻧﻮﺷﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺎ وﺟﻮد ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎي ارﺟﺎﻋﯽ، اراﺋﮥ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﭘﺎﯾﺎن اﺛﺮ، اﺧﺘﯿﺎري اﺳﺖ؛ ﺑﻪوﯾﮋه اﮔﺮ ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎي ارﺟﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﯽﻧﻮﺷﺖ درج ﺷﻮد. ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﭘﺎﻧﻮﯾﺲ از ﻟﺤﺎظ ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺪارﻧﺪ. ﺗﻔﺎوت ﻋﻤﺪة آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺷﯿﻮة ﻧﻘﻄﻪﮔﺬاري ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد. در ﭘﺎﻧﻮﯾﺲ، ﻧﺎم و ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﭘﺪﯾﺪآورﻧﺪه ﯾﺎ ﭘﺪﯾﺪآورﻧﺪﮔﺎن، ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽآﯾﺪ؛ اﻣﺎ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ، اﯾﻦ دو ﺟﺰء، ﻣﻘﻠﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺨﺴﺖ ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و ﭘﺲ از آن ﻧﺎم ﭘﺪﯾﺪآورﻧﺪه ﻣﯽآﯾﺪ (ﺣﯿﺎﺗﯽ و ﻋﻠﯿﺠﺎﻧﯽ، 1389، ص. 91). اﯾﻦ روش ﻗﺪﻣﺘﯽ ﯾﮏ ﺻﺪ ﺳﺎﻟﻪ دارد و ﭘﺎﻧﺰدﻫﻤﯿﻦ وﯾﺮاﯾﺶ آن در ﺳﺎل 2003 ﻣﻮرد ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎي اﺳﺘﻨﺎد ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻗﻮاﻋﺪ ﮐﻠﯽ ﺷﯿﻮه اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﻨﺎﺑﻊ را اراﯾﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﺪول(1) و(2) ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﯽ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﯾﻦ روش ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ، ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﭘﺎﯾﺎن ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ:  ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه(ﯾﺎ وﯾﺮاﺳﺘﺎر، ﮔﺮدآورﻧﺪه، ﯾﺎ ﻣﺘﺮﺟﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد)، ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر اﺛﺮ، ﻋﻨﻮان(و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﻨﻮان ﻓﺮﻋﯽ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﺣﺬف ﻣﯽﺷﻮد). ﺑﺮاي ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ، ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ و ﻧﺎﺷﺮ؛ و ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎ ﻧﺎم ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻋﻠﻤﯽ، ﺷﻤﺎره ﺟﻠﺪ ﯾﺎ دوره، ﺷﻤﺎره(ﻫﺎي) ﺻﻔﺤﻪ، و اﻏﻠﺐ ﺷﻤﺎره ﻧﺴﺨﻪ ﻧﯿﺰ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺮاي ﻣﻮاد اﻃﻼﻋﺎﺗﯽاي ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭼﺎﭘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺛﺎر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﻣﻮاد دﯾﺪاري- ﺷﻨﯿﺪاري، رﺳﺎﻧﻪاي ﮐﻪ اﺛﺮ ﺑﺎ آن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﯿﺰ ذﮐﺮ ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺮاي آﺛﺎر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ،

اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺎﻣﻞ “ﯾﻮ. آر. ال” وﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﺎرﯾﺦ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﻢ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.

 

ﺟﺪول(1) ارﺟﺎع دﻫﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻪ روش ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ

(ﻣﻮاردي ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ذﮐﺮ ﺷﺪه ارﺟﺎع دﻫﯽ در ﭘﺎﯾﺎن ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﻮاردي ﮐﻪ در ﭘﺮاﻧﺘﺰ آﻣﺪه ارﺟﺎع دﻫﯽ در ﻣﺘﻦ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده اﺳﺖ)

ﺟﺪول(1) اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺪارك ﻓﺎرﺳﯽ در ﻧﻈﺎم ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه – ﺗﺎرﯾﺦ (روش ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ)

نکته : برای بزرگ شدن تصاویر به روی آنها کلیک کنید

11

12

13

14

15

16

17

 

ﺟﺪول(2) ارﺟﺎع دﻫﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻻﺗﯿﻦ ﺑﻪ روش ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ

(ﻣﻮاردي ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ذﮐﺮ ﺷﺪه ارﺟﺎع دﻫﯽ در ﭘﺎﯾﺎن اﺛﺮ و ﻣﻮاردي ﮐﻪ در ﭘﺮاﻧﺘﺰ آﻣﺪه ارﺟﺎع دﻫﯽ در ﻣﺘﻦ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده اﺳﺖ)

ﺟﺪول(2) اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺪارك اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ در ﻧﻈﺎم ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه- ﺗﺎرﯾﺦ (روش ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ)

نکته : برای بزرگ شدن تصاویر به روی آنها کلیک کنید

18

19

20

21

22

23

24

25