توضیحات
پرسشنامه تفکر انتقادی
اطلاعات پژوهش حاضر با استفاده از آزمون مهارت های تفکر انتقادی گردآوری شده است. این پرسشنامه شامل ۲۶ سؤال چند گزینه ای است. این آزمون، مهارت های تفکر انتقادی محوری را اندازه می گیرد. محدوده سؤالات در برگیرنده مواردی است که تحلیل معنایی از جمله تا تلفیق پیچیده تر مهارت های تفکر انتقادی را اندازه گیری می کند. این پرسشنامه مهارت های: ۱٫ مهارت های تفسیری،۲٫ مهارت های استنباطی، ۳٫ مهارت های ارزشیابی، ۴٫ استدلال قیاسی و ۵٫ استدلال استقرایی را اندازه می گیرد (گنجی و همکاران، ۱۳۹۲، ص ۱۲). لازم به ذکر است که این پرسشنامه از پایان نامه رجایی (۱۳۹۳) گرفته شده است.
جدول (۱): تطبیق سوالات پرسشنامه تفکر انتقادی
| سوالات مربوط به هر خرده مقیاس | خرده مقیاس |
| ۱تا ۶ | مهارت های تفسیری |
| ۷ تا ۱۲ | مهارت های استنباطی |
| ۱۳ تا ۱۸ | مهارت های ارزشیابی |
| ۱۹ تا ۲۲ | مهارت های قیاسی |
| ۲۳ تا ۲۶ | مهارت های استقرایی |
تعاریف مفهومی:
تفکر انتقادی: به نظر پیاژه تفکر انتقادی یعنی اینکه افراد یاد بگیرند چه زمانی، چه ، و چگونه سوال کنند و نیز یاد بگیرند چگونه، چه زمانی و به کدامین روش استدلال کنند ( به نقل از کمالی و خاوری، ۱۳۹۰، ۱۶۷).
تحلیل[۱]: تحلیل به معنی تشخیص هدف و مقصود مطالب ارائه شده و همچنین پی بردن به ارتباطات استنباطی واقعی در بین جملات، سوالات، عقاید، توضیحات و دیگر اشکال مورد استفاده در بیان باورها و عقاید است. به عبارت دیگر تحلیل آزمودن ایده ها یا دلایل در مسائل، داده های عینی و ذهنی، و اقدامات احتمالی است. تحلیل هم چنین شامل خرده مهارتهای سنجش عقاید و باورها، تشخیص استدلالها و تحلیل استدلالها است (عسگری و ملکی، ۱۳۸۹، ص ۱۵۴).
ارزشیابی[۲]: ارزشیابی عبارت است از ارزیابی درجه صحت و اعتبار اطلاعات، جملات، مطالب ارائه شده باورها، تجربیات و قضاوتها و همچنین میزان ارتباط آنها با استنباطها و نتیجه گیری های به عمل آمده می باشد. این مهارت شامل خرده مهارتهای بررسی ادعاها و بررسی استدلالهاست (همان منبع).
استنباط[۳]: استنباط عبارت است از تشخیص دادن و بدست آوردن عناصر و شواهد لازم برای یک استدلال بر اساس نتایج حاصله و همچنین حدسها و فرضیه ها برای نتیجه گیری نهایی است. به عبارت دیگر استنباط بررسی ادعاها، سنجش دلایل (تشخیص دلایل نادرست) و دستیابی به نتایج مناسب است. استنباط یا قدرت نتیجه گیری در فرد، خود شامل خرده مقیاسهای بررسی و جستجوی شواهد، حدس زدن متغیرها و استنتاج می باشد (عسگری و ملکی، ۱۳۸۹، ص ۱۵۵).
استدلال قیاسی[۴]: قیاس یا استدلال قیاسی در منطق، ریاضیات، و هوش مصنوعی بدست آوردن یک گزاره از دنباله‌ای از یک مجموعه گزاره‌ها است. دنباله گزاره استفاده شده مفروضات و گزاره بدست آمده نتیجه نامیده می‌شود. استدلال یا گواه آوردن قیاسی، منطق قیاسی نیز نامیده می‌شود. این روش استدلال کردن یا گواه آوردن از بحث‌های قیاسی به دست می‌آید(خوانساری، ۱۳۸۶، ص ۳۴).
استدلال استقرائی[۵]: استقرا یا استدلال استقرائی روشی است که در آن ذهن از قضایای جزئی به نتیجه کلّی می‌رسد. درصورتی‌که مقدمه‌ها درست باشند، نتیجه به‌دست‌آمده از استقرای ریاضی قطعاً درست است، اما نتیجه به‌دست‌آمده از استقرای فلسفی یا تجربی ممکن است درست نباشد (خوانساری، ۱۳۸۶، ص ۳۴).
تعاریف عملیاتی:
تفکر انتقادی: منظور از تفکر انتقادی در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته تفکر انتقادی می باشد که دارای ۲۶ سوال و شامل پنج بعد تحلیل، ارزشیابی، استنباط ، استدلال استقرایی و استدلال قیاسی است.
[۱] . analysis
[۲] . evaluation
[۳] . inference
[۴] . Deductive reasoning
[۵] . Inductive reasoning
پایایی و روایی : دارد
منبع : دارد
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.